Het lichaamsgewicht vormt de massa van het volledige lichaam. Dit is het gewicht dat je ziet als je op een ‘gewone’ weegschaal staat. Het vormt een totaal van de spieren, weefsels, vet en vocht in het lichaam en geeft één totale waarde weer. Een ‘ideaal’ gewicht, bestaat niet.
Een gezond lichaamsgewicht is afhankelijk van vele factoren. Onder andere geslacht, leeftijd en lengte spelen een significante rol. Niet te vergeten het vochtgehalte (heb je net gedronken?) of het eten in het spijsverteringssysteem zijn van invloed op de totale lichaamsmassa. Ook een hogere spiermassa kan een (onterecht) zwaar gewicht op de weegschaal doen weergeven, terwijl dit hogere gewicht niet per definitie ongezond is. Wel, kan uiteraard (met name bij baby’s en kinderen) het lichaamsgewicht een indicatie bieden of er sprake is van (ernstig) onder- of overgewicht.
Veel personen gebruiken de weegschaal en het gewicht erop als een indicatie hoe ‘gezond’ men is. Echter wordt vaak vergeten dat het totale lichaamsgewicht per dag sterk kan fluctueren. Vocht, trainingen, hormonale schommelingen (bij vrouwen de menstruatiecyclus bijvoorbeeld), darminhoud, of een slechte nachtrust kunnen een afwijkend en niet betrouwbaar gewicht weergeven. Het totale lichaamsgewicht biedt dan vaak ook geen volledig realistische weergave van hoe de binnenkant eruitziet en hoeveel vet- of spiermassa iemand heeft. Een meer betrouwbare manier om deze waardes, of om over- en ondergewicht in kaart te brengen is bijvoorbeeld het uitrekenen van de BMI (de Body Mass Index). Nog betrouwbaarder, en de meest duidelijke, is het afzonderlijk bekijken van waardes zoals vet- en spiermassa, vocht, etc. Op deze manier kan men precies zien welke waardes eventueel aan hoge of lage kanten grenzen, of dat men een gezonde lichaamssamenstelling heeft. Ook kunnen aan de hand van deze metingen doelen worden opgesteld betreffende verdere spieropbouw, of vetverlies. Het lichaamsgewicht op de weegschaal dient dan ook alleen als leidraad en ‘gemiddelde’ om bijvoorbeeld het aankomen of afvallen te kunnen monitoren.