Slaapschuld staat voor een tekort aan slaap, opgebouwd over een langere periode. Hierbij kan het slaaptekort worden opgebouwd als ‘schuld’ over bijvoorbeeld een week waarbij elke nacht wat uren tekort worden geslapen. Bij een slaapschuld registreert het lichaam dat het te weinig slaap krijgt, en wil dit inhalen zodat deze weer uitgerust is en de ‘schuld’ is ingelost. Om de slaapschuld ‘terug te betalen’ is het voor het lichaam noodzakelijk om een keer een goede, lange nachtrust te hebben. De hersenen kunnen bij een slaapschuld de diepe slaap verlengen. Hierdoor slapen wij efficiënter en zijn wij beter uitgerust waardoor de slaap kan worden ingehaald. Hierdoor hoeven er minder uren te worden terugbetaald dan dat er eigenlijk schuldig zijn. Het is hierbij mogelijk dat er maar 1/3e van de (gemiste) slaap ingehaald hoeft te worden en hierbij quitte te spelen.
Een tekort aan slaap zorgt voor zowel fysieke als mentale klachten en uitputting. Onder andere concentratieproblemen, vermoeidheid, verminderd reactievermogen en prikkelbaarheid komen hierbij voor. Voor een volwassene wordt aangeraden minimaal 7 tot maximaal 9 uur per nacht te slapen. Uiteraard is dit afhankelijk van diverse factoren zoals leeftijd en conditie, en persoonlijke aanleg (want niet ieder mens heeft evenveel slaap nodig). Chronische slaapproblemen kunnen ontstaan als de slaapschulden structureel voorkomen. Het is dus van belang deze schuld niet verder (opnieuw) op te bouwen, of wekelijks te laten terugkomen.
Om een slaapschuld te voorkomen is het dus van belang een goede en efficiënte nachtrust te hebben. Het kan hierbij helpen om (een uur voor het naar bed gaan) geen gebruik meer te maken van schermen zoals de televisie en telefoon (het blauwe licht hiervan), zorgen voor een goed geventileerde en donkere slaapkamer, op vaste tijden gaan slapen en opstaan, en te zorgen voor een fijn bed met goed en passend matras. Maar vooral: zorgen voor een voldoende aantal uren slaap per nacht.